4 รูปแบบการนอนของมนุษย์และผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาว

การนอนหลับเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์ในระยะยาว รูปแบบการนอนที่แตกต่างกันสามารถส่งผลต่อร่างกายและจิตใจของเราในหลากหลายด้าน มาดูกันว่า 4 รูปแบบการนอนที่พบบ่อยมีอะไรบ้างและส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวอย่างไร

การนอนหลับให้เพียงพอเป็นสิ่งที่ทุกคนทราบกันดีว่ามีความสำคัญต่อการรักษาการทำงานของร่างกายและส่งผลดีต่อสุขภาพ ในทางตรงกันข้าม การอดนอน การนอนน้อย หรือการนอนหลับไม่เพียงพอ ย่อมส่งผลเสียต่อร่างกายและสุขภาพได้เช่นเดียวกัน ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนียสเตต (Pennsylvania State University) ได้ค้นพบว่ารูปแบบการนอนหลับที่แตกต่างกันอาจส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวอย่างแตกต่างกัน

วิจัยกลุ่มคนที่มีโรคนอนไม่หลับ ส่งผลอย่างไรบ้าง

การศึกษาชิ้นนี้ได้รวบรวมข้อมูลจากผู้ใหญ่ชาวอเมริกันประมาณ 3,700 คน โดยให้พวกเขารายงานพฤติกรรมหรือนิสัยการนอนหลับของตนเอง รวมถึงปัญหาสุขภาพเรื้อรังที่พบเจอ ข้อมูลอื่นๆ ที่ถูกรวบรวม ได้แก่ ระยะเวลาการนอน ช่วงเวลาการนอน ความพึงพอใจในการนอน ความรู้สึกง่วงหรือตื่นตัวในตอนกลางวัน การเก็บข้อมูลชุดนี้ทำในสองช่วงเวลาที่ห่างกัน 10 ปี

หลังจากการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล ทีมวิจัยได้แบ่งรูปแบบการนอนออกเป็น 4 รูปแบบ ดังนี้

1. คนที่มีสุขภาพการนอนดีและนอนได้เป็นปกติ
   • คนกลุ่มนี้มีรูปแบบการนอนที่เป็นปกติ ไม่ประสบปัญหาการนอนหลับ มีความพึงพอใจในการนอนและรู้สึกตื่นตัวในตอนกลางวัน
2. คนที่นอนหลับยาวในช่วงวันหยุด
   • กลุ่มนี้มีการนอนหลับในช่วงวันหยุดยาวกว่าปกติ ซึ่งอาจเป็นผลมาจากการนอนไม่พอในช่วงวันทำงาน
3. คนที่นอนไม่หลับหรือมีสุขภาพการนอนที่ไม่ดี
   • คนกลุ่มนี้ประสบปัญหาการนอนหลับ เช่น นอนหลับยาก นอนไม่ติดต่อกันนาน และรู้สึกเหนื่อยหรือง่วงนอนอย่างมากในตอนกลางวัน
4. คนที่นอนหลับตอนกลางคืนได้ปกติ แต่มักงีบหลับตอนกลางวันอยู่เป็นประจำ
   • กลุ่มนี้นอนหลับตอนกลางคืนได้ปกติ แต่มีพฤติกรรมงีบหลับในช่วงกลางวันอยู่เป็นประจำ

นักวิจัยพบว่า กลุ่มคนที่มีโรคนอนไม่หลับและกลุ่มคนที่มักงีบหลับตอนกลางวันเป็นประจำ มีความเสี่ยงต่อโรคเรื้อรังสูงกว่ากลุ่มอื่น ๆ โดยเฉพาะโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงโรคทางอารมณ์ เช่น โรคซึมเศร้า จากพฤติกรรมการนอนในลักษณะดังกล่าวที่มีการปฏิบัติติดต่อกันมากว่า 10 ปี

การงีบหลับตอนกลางวัน ความเสี่ยงต่อสุขภาพ

ข้อมูลทางการแพทย์หลายชิ้นยืนยันแล้วว่าคนที่มีโรคนอนไม่หลับติดต่อกันเป็นเวลานานมีความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพหลายโรค อย่างไรก็ตาม ผู้อ่านหลายคนอาจสงสัยว่าทำไมคนที่สามารถนอนหลับตอนกลางคืนได้ปกติและมีพฤติกรรมงีบหลับตอนกลางวันถึงกลายเป็นกลุ่มเสี่ยงไปด้วย ทั้งที่นอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ

ไม่ใช่แค่การศึกษานี้เท่านั้นที่พบว่าการงีบหลับบ่อยสัมพันธ์กับการเกิดโรคเรื้อรัง ข้อมูลจากการศึกษาชิ้นก่อนหน้าพบว่าคนที่งีบหลับเป็นประจำหรือแม้แต่งีบหลับบางครั้งมีความเสี่ยงของภาวะความดันโลหิตสูงและโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม บางการศึกษาก็ให้ผลขัดแย้งว่าการงีบหลับอาจลดความเสี่ยงของภาวะความดันโลหิตสูงได้

นอกจากนี้ การรู้สึกง่วงตอนกลางวันอย่างมากอาจสะท้อนถึงปัญหาสุขภาพบางอย่าง เช่น การนอนกรน ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ภาวะขากระตุกขณะนอนหลับ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือเครื่องดื่มคาเฟอีน และผลข้างเคียงจากยาบางชนิด

อย่างไรก็ตาม การศึกษาอีกส่วนหนึ่งพบว่าการนอนงีบหลับตอนกลางวันอย่างเหมาะสมระหว่าง 10 ถึง 20 นาทีช่วยรีเฟรชสมองจากความง่วง อารมณ์ และความเหนื่อยล้าได้ การศึกษาบางชิ้นยังพบด้วยว่าการนอนกลางวันส่งผลดีต่อความจำและประสิทธิภาพการทำงานของสมอง

กลับมาที่งานวิจัยของมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนียสเตตที่พบว่ารูปแบบการนอนส่งผลต่อการเกิดโรคเรื้อรังในระยะยาว โดยผู้นำงานวิจัยชี้ว่าเป็นเรื่องยากที่ผู้คนจะเปลี่ยนรูปแบบพฤติกรรมการนอนให้เหมาะสม และไม่ทราบถึงผลกระทบจากพฤติกรรมการนอนที่ไม่เหมาะสม สิ่งเหล่านี้สำคัญมากต่อการดูแลสุขภาพ แต่ข้อจำกัดทางสังคมและเศรษฐกิจอาจทำให้บางคนมีเวลานอนมากหรือน้อยเกินไป อย่างไรก็ตาม สามารถเริ่มจากการออกกำลังกาย การงดเล่นสมาร์ตโฟนก่อนนอน และงดคาเฟอีนในช่วงบ่าย

สำหรับผู้อ่านที่ได้อ่านมาถึงตรงนี้ คงได้ทราบแล้วว่ารูปแบบการนอนที่คุณปฏิบัติอยู่ทุกวันส่งผลต่อสุขภาพอย่างไร หากคุณเข้าข่ายเป็นกลุ่มคนที่นอนไม่หลับหรือชอบงีบตอนกลางวัน อาจถึงเวลาแล้วที่ต้องให้ความสำคัญกับการเปลี่ยนรูปแบบการนอน เพราะปัจจัยเหล่านี้ส่งผลในระยะยาว

ดังนั้น การเริ่มเปลี่ยนแปลงตั้งแต่วันนี้อาจช่วยลดความเสี่ยงของโรคเรื้อรังในอนาคตได้ และหากคุณพบปัญหาในการนอนหลับเกิน 1 สัปดาห์ การนอนหลับหรือความง่วงส่งผลต่อการใช้ชีวิตและการทำงาน แนะนำว่าควรไปพบแพทย์

ที่มาอ้างอิงจาก

• ScienceDaily, Researchers identify distinct sleep types and their impact on long-term health, 12 มี.ค. 2024
• Medical News Today, Frequent napping may be a sign of higher risks of stroke, high blood pressure, 27 ก.ค. 2023
• Sleep Foundation, Managing Excessive Daytime Sleepiness, 16 ม.ค. 2024
• Mayo Clinic, Napping: Do’s and don’ts for healthy adults, 9 พ.ย. 2022